Τιργκό, Άννα-Ρομπέρ Ζακ

(Turgot, 1727 – 1781). Γάλλος πολιτικός και οικονομολόγος. Ιεροκήρυκας αρχικά στη Σορβόνη, εγκατέλειψε σύντομα το λειτούργημά του αυτό και έγινε σύμβουλος του Παρλαμέντου του Παρισιού και στη συνέχεια εισηγητής των αναφορών (1753). Είχε στενούς δεσμούς με τους εγκυκλοπαιδιστές της εποχής του και τους σημαντικότερους φυσιοκράτες, από τους οποίους μυήθηκε στις θεωρίες της φυσιοκρατικής σχολής. Την περίοδο 1761-74 διορίστηκε έφορος Λιμόζ, και από το αξίωμα αυτό επιμελήθηκε την κατασκευή δρόμων, ίδρυσε κτηνιατρική σχολή και υφαντουργεία και μείωσε τη φορολογία. Την εποχή εκείνη δημοσίευσε το έργο του Σκέψεις περί του σχηματισμού και της διανομής του πλούτου, το οποίο εντυπωσίασε τόσο τον πρωθυπουργό Μορεπά, που τον κάλεσε να αναλάβει το υπουργείο των Ναυτικών και έπειτα των Οικονομικών. Με την επιστολή του προς τον βασιλιά τού γνωστοποίησε το οικονομικό του πρόγραμμα, κυρίαρχα στοιχεία του οποίου ήταν ο περιορισμός των δαπανών, το δικαιότερο φορολογικό σύστημα και η ελευθερία του εμπορίου και της βιομηχανίας. Έτσι κατόρθωσε να εξοφλήσει το δημόσιο χρέος, που έφτανε τότε τα 20.000.000 φράγκα. Το 1776 κατήργησε με διάταγμα τις συντεχνίες προς χάρη της απελευθέρωσης της εργασίας, και αντικατάστησε τη βασιλική αγγαρεία με χρηματικό φόρο. Η οικονομική πολιτική του προκάλεσε την έντονη αντίδραση της Μαρίας Αντουανέτας, της Εκκλησίας και των οπαδών του πολέμου με την Αγγλία, τον οποίο ο Τ. δεν ήθελε. Τελικά έχασε την εύνοια του βασιλιά και υποχρεώθηκε να παραιτηθεί (1776). Ως οικονομολόγος, υποστήριζε την ελευθερία του εσωτερικού και του διεθνούς εμπορίου και αποδεχόταν τη θεωρία περί του καθαρού προϊόντος των φυσιοκρατών. Επιπλέον, αντίθετα με τους φυσιοκράτες, που υποστήριζαν την αρχή της ανάλογης απόδοσης στη γεωργία, ο Τ. διατύπωσε την αρχή της φθίνουσας απόδοσης. Σχετικά με τον μισθό, διέκρινε τον θεμελιώδη (κόστος συντήρησης του εργάτη) και τον τρέχοντα μισθό, οι οποίοι υπό την επίδραση του συναγωνισμού τείνουν να εξισωθούν. Τέλος, προέβλεψε τη θεωρία της οικονομικής ισορροπίας.